ลา โยโรนา (La Llorona) ผีผู้หญิงร่ำไห้ ที่ผู้คนมักเจอเธอเดินเตร็ดเตร่อยู่ใกล้แหล่งน้ำในยามค่ำคืนเพื่อตามหาลูก ๆ ที่เสียชีวิตไป หลังจากพบว่าสามีกำลังนอกใจเธอ
ต้นกำเนิดของโยโรนา
ย้อนกลับไปในเม็กซิโกปี 1550 มีตำนานที่คล้ายกันกับเรื่องราวของผีโยโรนา เป็นตำนานของชาวแอซเท็ก (Aztec) ซึ่งเป็นเรื่องราวของของผู้หญิงที่คร่ำครวญและร้องไห้ตลอดเวลาเพื่อขออาหาร ซึ่งเทียบได้กับการคร่ำครวญของโยโรนาที่คร่ำครวญถึงลูก ๆ ของเธอ
นอกจากนี้ตำนานที่พบบ่อยที่สุดเกี่ยวกับโยโรนามักเกี่ยวข้องกับยุคอาณานิคมซึ่งเกิดขึ้นกับนักรบชาวสเปนและสตรีพื้นเมือง โดยหนึ่งในตำนานเกี่ยวกับโยโรนาที่พบบ่อยที่สุด คือ หญิงพื้นเมืองที่ผิดหวังจากคนรักชาวสเปนผู้มั่งคั่งที่ทอดทิ้งเธอ ทำให้ผู้หญิงคนนี้ฆ่าลูกตัวเอง เรื่องราวนี้ได้มีการเชื่อมโยงกับเรื่องเล่าของโดญา มารินา (Doña Marina) หรือที่เรียกว่า ลา มาลินเช (La Malinche) ซึ่งตำนานของ ลา โยโรนา กลายเป็นเรื่องราวในตำนานทั่วทั้งเม็กซิโก อเมริกากลาง และอเมริกาใต้ทางตอนเหนือ
ตำนานพื้นบ้านของชาวเม็กซิกัน
มีตำนานเล่าว่า เรื่องราวของผีโยโรนาเกิดจาก หญิงสาวคนหนึ่งทำลูกตัวเองจมน้ำตาย จึงร้องคร่ำครวญและคอยหลอกหลอนผู้คนริมแม่น้ำในยามค่ำคืน ตัวละครหลักของตำนาน ลา โยโรนา เป็นตัวละครที่มีความโดดเด่นในหนังสยองขวัญหลายเรื่อง ผู้คนมักพบเจอเธอกำลังตามหาลูกตามแหล่งน้ำต่าง ๆ รวมถึงพบหลุมศพที่เต็มไปด้วยน้ำ
โดยเรื่องราวของ ลา โยโรนา เริ่มต้นขึ้นโดยผู้หญิงที่ชื่อว่า มาเรีย (Maria) เป็นผู้หญิงสวย เธอมุ่งมั่นที่จะแต่งงานกับชายหนุ่มที่หล่อที่สุดเท่านั้น โดยเธอจะรังเกียจผู้ชายคนใดก็ตามที่เธอเห็นว่าไม่คู่ควรกับความงามของเธอ
การเล่าเรื่องในตำนานนี้มีเรื่องเล่าแตกต่างกันออกไปหลากหลายรูปแบบ แต่เรื่องราวที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากคือ มาเรียตามหาชายหนุ่มผู้ที่มีสิทธิ์จะมาเป็นแฟนของเธอด้วยการเล่นตัวให้เข้าถึงยาก แต่เมื่อทั้งคู่แต่งงานกันและมีลูกด้วยกันสองคน ความคิดของชายหนุ่มก็เริ่มเปลี่ยนไป เขาเริ่มฝันถึงชีวิตก่อนหน้าที่จะแต่งงานได้ใช้ชีวิตผจญภัยในทุ่งหญ้า บางเรื่องเล่าพูดถึงคนรักของมาเรียที่เป็นเจ้าของฟาร์มสัตว์ เขาไม่ซื่อสัตย์ต่อเธอ จึงนำมาสู่เหตุการณ์น่าสลดใจ แต่ในบางเรื่องเล่ากล่าวว่ามาเรียไม่พอใจที่สามีไม่ใส่ใจเธอ เมื่อเทียบกับที่ความสนใจที่เขามีให้กับลูกของพวกเขา โดยนิทานหลายฉบับกล่าวว่าลูก ๆ ของมาเรียจมน้ำตายด้วยความตั้งใจของเธอเอง และยังมีเรื่องเล่าอีกว่าก่อนที่มาเรียจะจมน้ำตาย เธอไม่ได้รับอนุญาตให้ขึ้นสวรรค์หากไม่มีลูก ๆ ของเธออยู่ด้วย เธอถูกบังคับให้ค้นหาซากศพของลูก ๆ ในช่วงชีวิตหลังความตาย
ความเชื่อเกี่ยวกับผีโยโรนา
คุณจะเห็นเธอเดินไปตามถนนที่เงียบสงัด พร้อมกับส่งเสียงร้องเรียกลูก ๆ ที่หลงทาง โยโรนาสวมชุดแต่งงานพร้อมผ้าคลุมสีขาว ใครก็ตามที่คุยกับเธอจะต้องตาย!
มีความเชื่อในเม็กซิโกว่าหนึ่งในวิธีการเรียก ลา โยโรนา คือ ให้จุดเทียนสีแดงล้อมรอบตัวเองไว้ในห้องกระจกพร้อมกับพูดชื่อของเธอซ้ำ ๆ มีแนวโน้มที่ผีสาวตนนี้จะปรากฏตัว อีกทั้งยังมีเรื่องเล่าว่า มีผู้พบเห็นภาพเงาปริศนาของโยโรนาล่องลอยไปตามทะเลสาบและแม่น้ำในเม็กซิโกอย่างไม่สิ้นสุด พร้อมคร่ำครวญว่า “ลูก ๆ ของฉัน!” ในปัจจุบันชื่อของโยโรนามักถูกผู้ใหญ่พูดถึงเวลาที่ต้องการสั่งสอนเด็ก ๆ ให้เชื่อฟัง
นอกจาก ลา โยโรนา จะถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์สยองขวัญ หรือในเทศกาลฮาลาวีนที่จัดขึ้นตามที่ต่าง ๆ แล้ว เรื่องราวของเธอยังกล่าวถึงประเด็นความเป็นแม่ ความเป็นเพศหญิง และชีวิตหลังความตาย ซึ่งสะท้อนถึงสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมร่วมสมัย
Links to related Sites: - Muñeca de La Llorona, americanhistory - LA LLORONA, donquijote - An Introduction to the Weeping Woman, blogs.loc.gov